logo nahayi

انتقال به سرخ چیست؟

redshift 1

انتقال به سرخ یا سرخگَرایی پدیده‌ای است که در آن نور گسیل شده از یک جرم (امواج مرئی، فرابنفش، اشعه ایکس، اشعه گاما و...) به سمت طول موج قرمز در انتهای طیف می‌رود.

یعنی نوری که توسط طیف‌ سنج ثبت می‌شود طول موجی بلندتر و بسامدی کمتر از نور گسیل‌شده از منبع دارد. به طور مثال این پدیده هنگامی رخ می‌دهد که منبع تولید نور در حال دور شدن از بیننده باشد. مانند اثر دوپلر که در بسامد امواج صوتی تغییر ایجاد می‌کند.انتقال به سرخ اصطلاحی است که غالباً برای تشریح تغییر در طول موج خطوط طیف یک جسم همانند یک کهکشان که در حال دور شدن از ماست، به کار گرفته می شود. منبع نوری را در نظر بگیرید که در حالت سکون نوری را با طول موج معین از خود ساطع می کند. نور از جسم با سرعت ۳۰۰۰۰۰ کیلومتر در ثانیه به طرف ما حرکت می کند و با همان طول موج که منبع نور را ترک می کند به ما می رسد. اکنون فرض کنید که منبع نور با سرعت زیاد درحال دور شدن از ما باشد. در این صورت چیز عجیب این که نوری را که ما دریافت می کنیم هنوز دارای همان سرعت است، امّا امواج نوری در اثر دور شدن منبع نور از هم باز می گردند. اگر امواج از هم باز شوند با طول موج بیشتر از آنچه منبع نور را ترک کرده بودند به ما خواهند رسید.

به عنوان مثال اگر منبع نور در حال سکون، نور زرد از خود ساطع می کرد، در حالی که با سرعت زیاد در حال فاصله گرفتن از ما باشد نوری را که ما دریافت خواهیم کرد قرمز به نظر می رسد. همه خطوط داخل طیف یک جسم که در حال دور شدن از ما باشد، با طول موج بیشتری به نظر خواهند رسید تا زمانی که جسم در حالت سکون باشد. به عبارت دیگر، چنین به نظر می رسد که خطوط در فاصله نزدیک تر لبه قرمز طیف قرار گرفته باشند و مقدار فاصله ای را که این خطوط به سمت لبه سرخ طیف تغییر مکان داده اند، قرمزگرایی می نامند. چنانچه انتقال به سرخ را اندازه گیری نماییم می توانیم بگوییم که جسم با چه سرعتی در حال دور شدن از ماست.

منبع : ۱۸۶ پرسش و پاسخ نجومی آین نیکلسون، Redshift