ابرنواختر
ابرنواختر و یا سوپرنوا پرجرمترین ستارههای عالم، زندگی خود را با انفجاری عظیم به نام ابرنواختر به پایان می برند.ستاره مادهی خود را به سوی فضا پرتاب می کند و ممکن است درخشندگی آن چند روزی از کل یک کهکشان هم بیش تر باشد.
ما هنوز هم می توانیم بقایای درخشان ستارههای منفجر شده را، که صدها یا هزاران سال پیش از هم پاشیدهاند، ببینیم. ابرنواخترها نادراند؛ در کهکشان خودمان به طور میانگین در هر قرن یک یا دوابرنواختر رخ می دهد که برخی از آنها نیز در پس غبار کهکشان پنهان می شوند. آخرین ابرنواختر قطعی که در راهشیری دیدهشد، ابرنواختر کپلر در سال ۱۶۰۴ میلادی بود. اما اخترشناسان، بهخصوص رصدگرانآماتور، تعداد بسیار بیشتری را در دیگر کهکشانها یافتهاند.
رمبش یک ستاره
وقتی ستارهای پرجرمتر از حدود۸برابر خورشید، ذخیرهی هیدروژن خود را به پایان میرساند، منبسط شده و به یک ابرغول سرخ تبدیل میشود. ابرغولها،برخلاف غولها،در درون به حد کافی گرماند و میتوانند کربن و اکسیژن حاصل از هلیمسوزی را نیز به جای سوخت مصرف و عناصر سنگینتری تولید کنند.ابرغولها میتوانند عناصری به سنگینی آهن تولید کنند.
رده بندی ابر نواختر ها
۱) بر پایه نحوه تشکیل :
ابرنواخترها بر پایه نحوه تشکیل به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
الف) گونه اول
ابرنواخترهای با هسته رمبنده می باشند که در حقیقت ستاره های پرجرمی هستند که سوخت هستهای درونشان به اتمام رسیده است و با توجه به اینکه جرم هسته به ماوراء حد چاندراسخاریعنی بسیار بیشتر از ۱/۴۴ برابر جرم خورشید میرسد انقباض هسته تا رسیدن به فشار دژنره نوترونی ودر واقع تبدیل شدن ستاره به یک ستاره نوترونی ادامه پیدا می کند ودر نتیجه مواد در لایه های بالایی جو ستاره به شکل انفجار مهیب به بیرون پرتاب می شوند.
ب) گونه دوم:
در مدل دوم انفجار ابرنواختری در ستاره های دوتایی بسیار نزدیک رخ می دهد که در آن جرم ستاره کوتوله سفید بهدلیل جاری شدن مواد از ستاره همدم به سوی آن از حد چاندراسکار بیشتر می شود و به علت جرم زیاد کوتوله سفید،کوتوله بر خود فرو میریزد و ابرنواختر بوجود می آید.
۲) بر پایه وجود هیدروژن:
انفجار ستارهای که در آن کل ستاره تحت تاثیر قرار میگیرد. به دنبال انفجار درخشندگی ستاره حتی به اندازه ۲۰ قدر میتواند درخشان تر شود. ابرنواخترها با توجه به بودن یا نبودن هیدروژن در طیفشان به دو دسته یعنی ابرنواختر نوع یک و نوع دو تقسیم میشوند. ابرنواخترهای نوع یک (Type I) نشانی از وجود هیدروژن در طیفشان ندارند در حالیکه ابرنواخترهای نوع دو (Type II) دارند.
رویداد های پس از انفجار
به دنبال انفجار ابرنواختری یک ستاره نوترونی به وجود میآید که احتمال دارد در مرکز پوششی کروی از ابر باشد که این ابر همان مواد ستاره است که به بیرون پرتاب شدهاند. این سحابی، باقیمانده ابرنواختری نام دارد. باقیماندههای ابرنواختری که یک تپنده در میان آن است سحابی باد تپ اختر نامیده میشود.